Ιστορικά Στοιχεία – Ιπποκράτης

Η Θεσσαλία παρουσιάζει μια μακρά και ενδιαφέρουσα σχέση με την ιστορία της Ιατρικής. Στο Πήλιο, σύμφωνα με τη Μυθολογία, ζούσαν τα Χέρια του Θεραπευτή του Κενταύρου. Η 2η χιλιετία π.Χ. κυριαρχείται από τον Ασκληπιό, τον θεό της Ιατρικής. Πιστεύεται ότι ο Ασκληπιός έχει την καταγωγή του από τη Θεσσαλία και γι' αυτό ίδρυσε το πρώτο Ασκληπιείο στην Τρίκκη τον 16ο αιώνα π.Χ. Μέχρι σήμερα έχουν εντοπιστεί και εντοπιστεί 12 Ασκληπιεία στη Θεσσαλία. Ένα από αυτά βρέθηκε στον Γκόνο σε απόσταση μικρότερη των 20 χιλιομέτρων από τη Λάρισα. Κατά τον 4ο αιώνα π.Χ., όταν το βασίλειο των Αλεβάδων ακμάζει στη Λάρισα, ο Ιπποκράτης, ο θεμελιωτής της επιστημονικής παρατήρησης, εγκαταστάθηκε στη Λάρισα. Ο Ιπποκράτης διέψευσε τις δοξασίες της αρχαιότητας «περί ασθένειας» ως «κατάρα» των θεών, εισήγαγε την περιγραφή των συμπτωμάτων, των σημείων και της πορείας της νόσου και περιέγραψε θεραπευτικές και χειρουργικές επεμβάσεις στους ασθενείς. Ο Ιπποκράτης καταγόταν από την Κω και ήταν γιος του Ηρακλείδη και του Φαιναρέτου, ενώ η γενιά του φημολογήθηκε ότι είχε σχέση με τον Ηρακλή και τον Ασκληπιό. Γεννήθηκε το πρώτο έτος 4 της ογδόνταης Ολυμπιάδας και άσκησε το επάγγελμά του κυρίως κατά την περίοδο του Πελοποννησιακού Πολέμου. Ήταν μαθητής του πατέρα του, ο οποίος ήταν επίσης γιατρός, του ιατρού Ηρώδη, του Γοργία, του Λεοντίνου και του φιλοσόφου Δημόκριτου. Μετά την εκπαίδευση στην ιατρική, ο Ιπποκράτης άρχισε να ασκεί την ιατρική στην Κω. Γνωρίζοντας όμως την άγνοια και την πρόληψη που επικρατούσε στους γιατρούς της εποχής τους, αποφάσισε να ταξιδέψει σε άλλα μέρη και να ολοκληρώσει την εκπαίδευσή του αλλά και να διαδώσει την πίστη του στον καθαρό αέρα, το νερό και τον ήλιο. Για το λόγο αυτό έφυγε από την πατρίδα του με σκοπό να παρατηρήσει τι γινόταν σε άλλα μέρη και να εξασκηθεί πιο επιστημονικά. Μάλιστα ο Σοράνος αναφέρει ότι σε όνειρο του πρότειναν να ζήσει στη Θεσσαλία.

Ασκώντας την Ιατρική σε όλη την Ελλάδα, η φήμη του εξαπλώθηκε πολύ γρήγορα. Κέρδισε τον θαυμασμό πολλών, με αποτέλεσμα ο βασιλιάς της Μακεδονίας Περδίκκας (που θεωρούνταν φυματιώδες = φυματιώδης) να τον καλέσει να υπηρετήσει ως προσωπικός του γιατρός μαζί με τον επίσης γιατρό Ευρύφωνα. Έζησε για χρόνια στη Μακεδονία και συνδέθηκε με ισχυρή φιλία με τον βασιλιά Περδίκκα. Οι κάτοικοι των Αβδήρων της Θράκης του ζήτησαν να θεραπεύσει τον φιλόσοφο Δημόκριτο και να σώσει την πόλη τους από την πανούκλα. Όταν ξέσπασε πανούκλα στις βαρβαρικές περιοχές της Ιλλυρίας και της Παιονίας, οι βασιλιάδες τους τον παρακάλεσαν να πάει στη χώρα τους αλλά ο Ιπποκράτης αρνήθηκε να πάει σε μια βάρβαρη χώρα. Όταν όμως άκουσε τις πληροφορίες από τους πρεσβευτές των βαρβάρων και πληροφορήθηκε για την πορεία των ανέμων (των περιοχών τους), εκτίμησε ότι η πανώλη μπορεί να φτάσει μέχρι την Αττική και προειδοποίησε για το τι θα συμβεί, φροντίζοντας των πόλεων και των μαθητών του.

Η φήμη έφτασε μέχρι την Περσία και ο Πέρσης βασιλιάς Αρταξέρξης τον κάλεσε, μέσω του διοικητή του Ελλήσποντου Υστάνου, να έρθει στη χώρα του υποσχόμενος πλούσια δώρα. Ο Ιπποκράτης όμως αρνήθηκε, αφού ήταν σεμνός και πατριώτης, αλλά καθόλου άπληστος. Εκτός από το ιατρικό του έργο, έσωσε την πατρίδα του από τον πόλεμο με την Αθήνα, παρακαλώντας τους Θεσσαλούς να τη βοηθήσουν. Τιμήθηκε με λαμπρότητα από τους Κω αλλά και από τους Θεσσαλούς, τους Αργείους και τους Αθηναίους.

Κατά τη διάρκεια των ταξιδιών του, ο Ιπποκράτης δίδασκε και κατέγραψε τις παρατηρήσεις και τις θεωρίες του. Μετά τον θάνατό του, το έργο του συγκεντρώθηκε και έγινε η γνωστή ως «Ιπποκράτεια Συλλογή», συνολικά 60 έργα (Εξιακόσια βιβλία) που περιέχουν σχολικά βιβλία, διαλέξεις, έρευνες, σημειώσεις και φιλοσοφικά δοκίμια για διάφορα θέματα στον τομέα της Ιατρικής. . Ανάμεσά τους αξίζει να αναφερθεί ο Όρκος, που αποτελεί διαχρονικό κανόνα ιατρικής ηθικής και δεοντολογίας, με τις βασικές αρχές που πρέπει να διέπουν τη λειτουργία του γιατρού..

Άλλα έργα του: Ο Νόμος, Περί Αρχαίας Ιατρικής, Περί Ανατομίας, Περί Καρδιάς, Περί Τροφής, Περί Αέρα, Νερού, Τόπων, Περί Φύσης, Πρόγνωση, Περί επιδημιών, Περί προσώπου, Περί Οδοντιατρικής κ.λπ.

Τελευταίος του σταθμός ήταν η γη των προγόνων του, η Θεσσαλία, όπου έμεινε μέχρι το τέλος της ζωής του. Πέθανε στη Λάρισα το 377 π.Χ., σε ηλικία 83 ετών, και τάφηκε κάπου μεταξύ Γύρτωνος, Τύρναβου και Λάρισας.